OLED of QLED? Zo kijk je straks de WK-finale
Nog heel even, dan begint het winterse WK Voetbal in Qatar. Alle wedstrijden van het Nederlands Elftal en de finale op 18 december wil je vanzelfsprekend wel in de hoogste kwaliteit bekijken. Met de juiste televisie bekijk je iedere wedstrijd haarscherp. Maar wat ís de juiste televisie? Wat zijn de verschillen tussen bijvoorbeeld OLED en (Q)LED? En hoe belangrijk zijn de grootte van je televisie en de verversingssnelheid van het scherm?
Als je met geschminkt gezicht en je hand in een bakje tijgernootjes op de bank zit, hoef je je nog maar om één ding druk te maken: de wedstrijd. Maar voor die tijd moet je ook een belangrijke keuze maken. Er zijn namelijk twee bekende beeldtechnieken op de markt, die elk hun eigen voor- en nadelen hebben: OLED en QLED. Hoe erg de namen ook op elkaar lijken, de technieken erachter zijn nogal verschillend.
OLED
Een OLED-scherm is anders dan de wat meer traditionele lcd-schermen. Waar LED televisies gebruik maken van aparte achtergrondverlichting - soms een enkele lichtbron of meerdere lichtbronnen verdeeld in enkele zones - gebruikt een OLED-scherm miljoenen zelf-oplichtende pixels die los van elkaar kunnen opereren. Daardoor is het contrast een stuk hoger dan bij een lcd-tv. Ook kunnen zwarttinten veel donkerder worden weergegeven: de zwarte pixels worden simpelweg uitgezet als dat nodig is. Een ander voordeel van OLED is de grotere kijkhoek. LG is een populaire maker van OLED-tv’s, zoals de LG OLED 55G26LA.
QLED
QLED is een term uit de koker van Samsung, en slechts een handjevol fabrikanten naast Samsung zelf gebruikt deze benaming voor hun televisies. Hoewel de naam QLED heel erg lijkt op OLED, is de techniek eigenlijk niet vergelijkbaar. Net als bij LED-televisies hebben QLED-tv’s aparte led-achtergrondverlichting, iets waar OLED juist in verschilt. Om dat verschil goed te maken, hebben QLED-tv’s een extra laag met minuscule nano-kristallen in het scherm. Samsung noemt die kristallen ‘quantum dots’, en dat is waar de Q in QLED vandaan komt. De quantum dots geven zelf geen licht zoals bij een OLED-tv, maar gebruiken het licht uit de led-achtergrond. De Samsung QLED 55Q60B is een televisie die zulke quantum dots gebruikt.
OLED of QLED?
Maar welke van de twee is dan beter? Dat is lastig te zeggen. Eén ding is zeker, en dat is dat OLED diepere zwartwaarden kan tonen. De betreffende pixels worden namelijk uitgezet, iets wat bij de QLED-techniek niet mogelijk is. OLED biedt ook een hoger contrast, maar niet iedereen heeft daar evenveel erg in. Aan de andere kant kan QLED een hogere helderheid bereiken, al wordt dat verschil weer deels teniet gedaan door het grotere contrast van OLED-televisies. Woon je wat kleiner? OLED-televisies zijn snel al wat duurder dan hun QLED-tegenhangers, zeker wanneer je kleinere formaten zoals 43 of 48 inch vergelijkt.
Verder zijn er vooral veel overeenkomsten. Beide technieken bieden een betere beeldkwaliteit dan het traditionele lcd-scherm, en kunnen dezelfde hoeveelheid kleuren op het scherm toveren. Ook qua beeldresolutie is er geen verschil. Deze Philips 48OLED935/12 bijvoorbeeld biedt een prachtige 4K-resolutie.
Op dit moment komen overigens ook de allereerste QD-OLED tv’s op de markt. QD-OLED is eigenlijk een combinatie van OLED en QLED. De lcd-techniek wordt overboord gegooid: in plaats daarvan worden de zelf-oplichtende pixels van een OLED-scherm gebruikt in combinatie met een quantum dot laag voor levensechte kleuren. Op die manier krijg je het beste van beide technieken in één enkel apparaat. Samsung en Sony hebben op dit moment QD-OLED tv’s op de markt, al zijn die nog wel behoorlijk prijzig.
Schermgrootte
Groter is altijd beter, toch? Als het om televisies gaat, ben je geneigd om ‘ja’ te zeggen, en meestal is dat ook zo. Met de beeldtechnieken en resoluties die er tegenwoordig op de markt zijn, kun je enorme televisies maken die nog steeds haarscherp beeld tonen. Oudere lcd-televisies bieden vaak FullHD-kwaliteit. Dat werkt prima als het scherm niet te groot is, maar als je een grotere televisie wil, heb je tegenwoordig echt een 4K-scherm nodig. 4K-televisies, ook wel UltraHD genoemd, hebben vier maal zoveel pixels als een FullHD-tv: dubbel zoveel in de breedte, en dubbel zoveel in de hoogte. Op die manier krijg je dus een gedetailleerder beeld - denk maar aan een schaakbord met vier keer zoveel velden.
Dat verschil merk je vooral bij grotere schermen. Om die reden bestaan er ook amper 4K-tv’s van minder dan 43 inch, omdat je daar simpelweg het verschil bijna niet op ziet. Hoe groter de televisie, des te beter je het verschil ziet tussen de verschillende resoluties. Met een groot scherm én een hoge resolutie heb je elk doelpunt haarscherp in beeld, zoals met de Samsung QLED 65Q70B van maar liefst 65 inch.
Verversingssnelheid
De verversingssnelheid of refresh rate van een scherm geeft aan hoeveel keer per seconde het beeld dat je ziet wordt vernieuwd. Meestal is dit vijftig keer, wat wordt aangegeven met de aanduiding 50 Hz, maar tegenwoordig is ook een verdubbeling mogelijk: 100 Hz. En dat is vooral interessant bij sportwedstrijden. Die worden vaak met een relatief hoge frame rate in beeld gebracht, zodat achteraf slow motion beelden getoond kunnen worden zonder dat er kwaliteitsverlies optreedt. Ook de gewone livebeelden worden echter op die manier opgenomen.
Dat betekent dat je met een 100Hz-televisie opeens twee keer zo veel beelden per seconde op het scherm ziet. Bij een interview vooraf of een balletje breed merk je dat niet zo, maar een vrije trap die richting de kruising vliegt wil je natuurlijk zo goed mogelijk kunnen volgen. Met een televisie met een verversingssnelheid van 100 Hz heb je net dat beetje extra detail. De Samsung Neo QLED 75QN85B is een voorbeeld van een 100 Hz televisie.
Samenvattend
Wil je straks tijdens het wereldkampioenschap voetbal in Qatar genieten van haarscherpe beelden en kleuren die uit je televisie springen? Een betere reden voor een nieuwe televisie is er bijna niet. Of je nu kiest voor OLED, met zijn hogere contrast en grote kijkhoeken, of voor QLED, met zijn brede keuze in verschillende prijssegmenten en hogere helderheid, met een nieuwe televisie geniet je van iedere actie. Ga voor een zo groot mogelijk formaat en een hoge resolutie om de beelden je woonkamer in te laten spatten en kies voor een hoge verversingssnelheid om nét dat beetje meer detail te zien. Waar je ook voor kiest, je kunt straks met een gerust hart op de bank gaan zitten en Oranje naar de wereldtitel schreeuwen.
