Wat is het verschil tussen koken op een inductie-, keramische- of gaskookplaat?

Bij een nieuwe keuken hoort een nieuw kooktoestel. Misschien was je tot nu toe gewend om te koken op gas, zoals 80 procent van de Nederlanders. Maar aangezien de regering besloten heeft om vanaf 2050 aardgasvrij te worden, kun je dat nu alvast in je beslissing voor een nieuwe kookplaat meenemen en kiezen voor elektrisch koken, op een inductie-kookplaat of een keramische kookplaat. Houd er wel rekening mee dat dit soort kookplaten wat duurder in de aanschaf zijn dan een gasfornuis. Ook zul je speciale pannen moeten aanschaffen (magnetische pannen voor inductie koken en pannen met een perfect platte bodem voor keramisch koken). Met behulp van de uitleg en tips in dit artikel kun je een afgewogen keuze maken. Weet je precies welk kooktoestel je zoekt, dan kun je op Kieskeurig.nl de verschillende aanbieders vergelijken en een goedkope optie kiezen.

De keuze voor een gaskookplaat is nu nog aanwezig, als je tenminste in een huis woont met een gasaansluiting. Nieuwbouwwoningen worden niet meer standaard opgeleverd met een gasaansluiting, aangezien de gaskraan in 2050 dicht gaat. Zoek je een kookplaat voor een nieuwe woning, dan is het handig om eerst even te informeren of er een gasaansluitingaanwezig is.

Koken op gas kent veel voordelen: je kunt de grootte van de vlam en daarmee de temperatuur zeer nauwkeurig regelen en een gasstel is relatief goedkoop in de aanschaf. Voor een paar tientjes kun je al een vierpits gasfornuis op de kop tikken. Koken op gas is redelijk zuinig, je verbruikt jaarlijks zo’n 20 euro aan gas. Daarnaast betaal je natuurlijk vaste kosten aan je energieleverancier en netbeheerder.Het nadeel van koken op gas is dat het rendement heel laag is: ongeveer de helft van de warmte gaat verloren! Daarbijwerk je met open vuur, wat risico’s met zich meebrengt en vooral gevaarlijk kan zijn als je kleine kinderen in huis hebt.

Vrijwel alle nieuwe gaskookplaten zijn voorzien van automatische vonkontsteking, waardoor je geen aansteker meer hoeft te gebruiken. Je kunt kiezen voor één tot zes kookzones (meerdere pitten), een wokbrander en/of een grillplaat. Ook automatische uitschakeling en kinderbeveiliging behoren tot de mogelijkheden. Veel gasfornuizen zijn gemaakt van RVS. Tegenwoordig wordt ook steeds vaker gekozen voor een gaskookplaat op glas. Hierbij wordt een gaskookplaat geleverd met een glazen oppervlak, wat het schoonmaken veel makkelijker maakt. Met een krabbertje kun je aangekoekt eten eenvoudig wegkrabben en daarna de glasplaat afnemen met een doekje.

Wil je liever een elektrische kookplaat, dan kun je kiezen voor keramisch of inductie. Koken op inductie heeft de toekomst, omdat het bijzonder efficiënt en ook nog eens heel veilig is. Een inductieplaat wordt namelijk niet warm, alleen de bodem van de pan wordt verwarmd. Inductie is nauwkeurig te bedienen en heeft een rendement van 80 tot 90%. Dat wil zeggen dat er bijna geen energie verloren gaat. Pannen worden heel snel en egaal verwarmd, waardoor je ook nog eens sneller kunt koken. Veel inductieplaten worden geleverd met handige extra’s als kinderbeveiliging, een pauzefunctie en een timer.

Inductieverhitting is een snelle, contact- en vlamloze manier van verwarmen. Inductie werkt met een magnetisch veld, dat de onderkant van de pan warm maakt. De glasplaat waar de pan op staat wordt niet warm en zodra je de pan van de plaat tilt zal het verwarmingsproces stoppen. Je kunt je dus niet branden aan een inductie-kookplaat. Als je eten overkookt, zal het ook niet in het glazen oppervlak branden omdat dit nauwelijks warm wordt. Dit maakt schoonmaken van een inductiekookplaat een eenvoudig klusje.

Het nadeel van deze manier van koken is dat een inductiekookplaat zó’n hoog vermogen heeft dat je deze niet zomaar op een bestaande elektriciteitsgroep kunt aansluiten. Als hier bij de bouw van de woning geen rekening mee gehouden is, dan moet je dus een extra groep laten plaatsen door een elektricien. Daarnaastis een inductieplaat duurder in de aanschaf dan een gas- of keramische kookplaat. Ook moet je speciale pannen aanschaffen met een extra dikke, magnetische bodem. Dit kun je checken met een magneetje. Wokken kan alleen met een speciale gietijzeren wokpan met platte bodem. Mensen die graag willen wokken, kiezen er vaak voor om naast hun inductieplaat nog een kleine gaskookplaat te kopen. Daarnaast zijn er modellen verkrijgbaar die een inductieplaat met wokgasbrander combineren.

Een ander soort elektrische kookplaat is keramisch: hierbij wordt een glazen plaat verwarmd door metalen spiralen. De glasplaat wordt dus wél heet, in tegenstelling tot het oppervlak van een inductie-kookplaat. Speciale pannen zijn niet nodig, maar het is wel van belang dat de pannen die je gebruikt een perfect platte bodem hebben. Aangezien de bodem van een pan vervormt door de gasvlam van het gasfornuis, is het vaak toch noodzakelijk om nieuwe pannen aan te schaffen. Net als bij inductie koken moet bij keramisch koken een apart elektriciteitsgroep in de meterkast worden geplaatst.Ook bij deze vorm van elektrisch koken is de glasplaat weer eenvoudig schoon te maken, hoewel overgekookte vloeistoffen wel kunnen inbranden op de hete gasplaat. Gelukkig zijn dit soort vlekken met een glaskrabbertje goed te verwijderen.

Bij de keuze tussen inductie of keramisch kiezen veel mensen voor een keramische kookplaat, omdat deze in de aanschaf een stuk goedkoper is dan een inductie-kookplaat. De temperatuur laat zich echter minder goed regelen dan bij gas en inductie en ook hier is wokken niet goed mogelijk, alleen met een speciale wokpan met platte bodem. Koken op een keramische kookplaat is een stuk minder zuinig dan koken op inductie. Slecht 60% van de energie wordt gebruikt om de pan te verwarmen. Aangezien een keramische kookplaat na het koken lang warm blijft, gaat op deze manier veel energie verloren.

Het grootste verschil tussen inductie en keramisch koken is het verwarmingselement. Inductie werkt met een magnetisch veld, terwijl een keramische plaat met metalen spiralen werkt. Hierdoor wordt bij koken op een inductie-kookplaat het kookoppervlak niet warm, terwijl dat bij keramisch koken wel het geval is. De keramische plaat blijft ook na het koken heet, waardoor er veel energie verloren gaat en deze dus minder zuinig is. Daarbij is de temperatuur van een keramische plaat lastiger te regelen dan van een inductiekookplaat. Dit zie je wel terug in de prijs: een keramische plaat is een stuk goedkoper in de aanschaf dan een inductie-kookplaat.