Je hifi-speakers positioneren voor het beste geluid
Inhoudsopgave
Na de aanschaf van een goede muziekinstallatie met kwalitatieve luidsprekers ben je er nog niet. Voor het realiseren van een loepzuiver geluid speelt de positionering van de speakers namelijk een doorslaggevende rol. Hoe dicht zet je de voorste luidsprekers bijvoorbeeld tegen de wand en kun je surround speakers beter op een standaard zetten of ophangen? Verder zijn de onderlinge afstand tussen de luidsprekers en de contactpunten met de ondergrond belangrijke factoren. En hoe zit het eigenlijk met de akoestiek van je woonkamer? Gebruik de tips in dit artikel om de boxen goed neer te zetten.
Waar moet je op letten bij het positioneren van luidsprekers?
Met je geluidsinstallatie thuis is er op het gebied van audiokwaliteit meer mogelijk dan je wellicht denkt. Helaas is het plaatsen van speakers bij menig luisteraar een ondergeschoven kindje. Veel mensen geven de weergevers lukraak een plekje in de woonkamer. Een gemiste kans, want een correcte luidsprekerplaatsing draagt bij aan een uitgebalanceerde geluidsweergave waar het hoog, midden en laag zich goed tot elkaar verhouden. Besteed daarom voldoende tijd aan het positioneren van de speakers en geniet van een optimale geluidskwaliteit.
Analyseer allereerst op welke wijze de luidspreker contact maakt met de ondergrond. De betere luidsprekermerken, zoals Bowers & Wilkins, leveren hiervoor rubberen voetjes en spikes mee. Hoe minder contact de speaker met de ondergrond maakt, hoe minder er sprake is van ongewenste trillingen. Deze resonanties kunnen de audiobalans behoorlijk verstoren. Spikes hebben vanwege de scherpe punt als voordeel dat de klankkast minimaal met de ondergrond is verbonden. Resonanties maken hierdoor nauwelijks kans. Audiofabrikanten leveren bij de wat goedkopere speakers doorgaans geen spikes. In de handel zijn er voldoende spikes verkrijgbaar die je voor een vloerstaander of speakerstandaard kunt gebruiken. De betere spikes, zoals de producten van Soundcare, ontkoppelen de luidsprekers van de vloer. Houd bij de aanschaf wel rekening met het juiste schroefdraad voor jouw luidsprekers. Als alternatief bestaan er ook zelfklevende spikes. Zorg er ten slotte voor dat de klankkast volledig stabiel staat en niet met de muziek gaat ‘meebewegen’.
Zodra de spikes of rubberen voetjes zijn gemonteerd, kun je de speakers positioneren. Enige bewegingsruimte is gunstig om een beetje met de opstelling te experimenteren. Veruit de meeste vloerstaanders en monitorspeakers hebben een zogeheten basreflexsysteem voor de weergave van lage tonen. Staan de luidsprekers pal tegen de muur, dan leidt dat vanwege reflecterende audiogolven hoogstwaarschijnlijk tot een sterk overheersende laagweergave. Speel om die reden wat met de afstand tot de muur en begin op ongeveer een meter. Wil je meer laag, dan schuif je de klankkast geleidelijk iets naar achter. Gebruik je boekenplankspeakers en hang je ze aan de muur? Dan kun je de afstand tot de muur helaas niet aanpassen. Om die reden is het gebruik van een verplaatsbare speakerstandaard met spikes een betere keuze. Ga je ze evengoed ophangen? Een vuistregel bij boekenplankspeakers is dat je de tweeter op oorhoogte van de luisteraar moet positioneren. Houd hierbij rekening met de muurmontage.
Weet je nog niet voor welke wand je de luidsprekers wilt neerzetten? Het beste laat je de speakers in de lengterichting spelen, zodat ongewenste audioreflecties minder kans maken. Bij een rechthoekige kamer zet je de boxen dus bij voorkeur voor de korte muur.
Een duidelijk stereobeeld is een genot voor je oren, want je hoort rechts en links verschillende instrumenten. Een belangrijke voorwaarde is dat de linker- en rechterspeaker ver genoeg uit elkaar staan. Houd hiervoor een afstand aan van minimaal twee meter. Verder draai je de luidsprekers een aantal graden naar binnen richting de luisterpositie. De kunst is hierbij om de speakers zó te draaien dat de vocalen exact uit het midden lijken te komen. Dat luistert behoorlijk nauw. Zorg er in elk geval voor dat de twee frontspeakers exact evenveel graden staan ingedraaid. Sommige speakerfabrikanten zijn overigens ontwikkeld om recht naar voren te spelen, zoals veel modellen van DALI. Die hoef je dus niet in te draaien. Raadpleeg om die reden altijd even de handleiding van jouw luidspreker.
Naast de posities van de luidsprekers loont het de moeite om de akoestische ruimte onder de loep te nemen. Weet je de akoestische voorwaarden te verbeteren, dat resulteert dat namelijk in een betere weergave van het geluid. Een praktisch lege luisterruimte zonder enige aankleding is bijvoorbeeld ongunstig. De muziek gaat dan galmen. De aanwezigheid van meubilair en muurdecoratie heeft in de meeste woonkamers gelukkig een dempende werking. Gladde muren bevorderen de laagweergave, terwijl wanden met reliëf het laag juist dempen. Het is maar net wat je prettiger vindt. Met vloerkleden, gordijnen en speciale akoestische doeken kun je een overheersende bas nog verder inperken. Overdrijf het gebruik van geluiddempende materialen overigens niet, want anders verdwijnt de dynamiek uit het geluid. Probeer hierin een juiste balans te vinden. Een belangrijke tip: positioneer een luidspreker nooit langs een meterslange raampartij. Is er nergens anders plek, dan kun je met een dik gordijn de akoestiek nog redden.